Tìm kiếm
Đăng nhập hệ thống
Người dùng:
Mật khẩu:
Thống kê truy cập
Tổng lượt truy câp 15.565.706
Truy cập hiện tại 3.728 khách
Hương Thủy có tự bao giờ
Ngày cập nhật 22/01/2014

Trong nhiều tài liệu, huyện Hương Thủy ngày trước, thị xã Hương Thủy ngày nay, được ghi lại là thành lập vào năm 1835, theo một chỉ dụ của vua Minh Mạng triều Nguyễn. Có một tài liệu được nhiều người xem là cơ bản khi trích dẫn là “Đại Nam Nhất Thống Chí”, do Quốc Sử quán triều Nguyễn in ấn. Tại quyển 2 – Phủ Thừa Thiên (Thượng), phần nói về huyện Hương Thủy có ghi rằng: “Huyện này nguyên trước là đất hai huyện Hương Trà và Phú Vang. Năm Minh Mạng thứ 16 mới chia đặt. Nay lãnh sáu tổng, 58 xã, thôn, phường, ấp.” Năm Minh Mạng thứ 16 tính theo Tây Lịch là năm 1835. Đại Nam Nhất Thống Chí được in vào năm Duy Tân năm thứ 3 (1910), dưới sự chủ biên của Tổng tài Cao Xuân Dục (1843 - 1923).

Tuy nhiên, cũng dưới sự chủ biên của Tổng tài Cao Xuân Dục, một bộ sách ghi chép lại những việc quan trọng của triều Nguyễn với 2 phần: phần thứ nhất “Quốc triều tiền biên toát yếu” – ghi chép lược lại những việc quan trọng từ năm 1558 cho đến 1777, và phần thứ hai “Quốc triều chính biên toát yếu” – ghi chép những việc từ khi Nguyễn Ánh khởi binh ở Gia Định 1778 đến năm Thành Thái lên ngôi (1889). Trong bộ sách này, ở phần ghi chép những việc quan trọng dưới thời vua Minh Mạng, sách ghi rằng: “Đặt thêm 3 huyện ở Thừa Thiên gồm Phú Lộc, Hương Thủy, Phong Điền”, ở thời điểm các sự kiện là tháng 12 năm Giáp Ngọ thứ 15, tức là ứng với năm 1834 của Tây Lịch.
    Sự sai lệch về năm thành lập huyện Hương Thủy giữa hai bộ sách này xuất phát từ đâu ? Với một người tài năng, chủ biên nhiều bộ sách quan trọng của triều Nguyễn như sử thần Cao Xuân Dục mà có thể nhầm lẫn ? Bộ sách nào của ông là đúng và cần dựa trên bộ sách nào để xác định ?
    Đầu tiên là cách tham khảo, trích dẫn của nhiều người khi nói về huyện Hương Thủy thời trước, nhất là đối với sách xưa để lại. Thông thường, nhiều người chỉ trích dẫn bằng cách lấy thông tin từ người đã trích dẫn trước đó và lấy luôn năm Tây Lịch mà người đó sử dụng làm mốc. Điều này khiến cho sự sai khác diễn ra. Trong nhiều tài liệu sau này, người đọc có thể dễ dàng đọc được rằng: Hương Thủy được thành lập vào năm 1835 nhưng hiếm khi được chú thích là tháng nào của năm 1835. Năm 1835 lại ứng với “năm Ất Vị thứ 16”, tức là năm Ất Mùi. 
Thứ hai là có thể Cao Xuân Dục chủ biên nhưng sự tham khảo của các sử quan giúp việc lại thiếu sót mà Cao Xuân Dục không nhận ra. Bởi lẽ, giữa rất nhiều các sự kiện được ghi chép tỉ mỉ một sự sai khác cũng có thể diễn ra. Và hậu thế, người trích dẫn nào có bộ sách nào thì dẫn theo bộ sách ấy cũng khiến xảy ra tình trạng khác biệt. Khi đối chiếu, và không có thông tin đầy đủ, người trích dẫn khó đưa đến thông tin chính xác.
Đáng chú ý, một sự thay đổi hành chính ở một phủ quan trọng, trực thuộc kinh đô như phủ Thừa Thiên, được ghi riêng thành một dòng trong Quốc Triều chính biên toát yếu và sử sách quan trọng khác của triều Nguyễn là một điều ghi nhận của triều Nguyễn nói chung và các sử quan nói riêng về vai trò của Thừa Thiên và các huyện trực thuộc. Do đó, khi tìm hiểu, chúng ta cần xác định năm thành lập trên cơ sở thông tin đa chiều.
Từ một vài thông tin khác nhau, từ những bộ sách của triều Nguyễn, có lẽ, nhiều người khi nói về sự thành lập huyện Hương Thủy cần chú thích đầy đủ. Ví dụ: Hương Thủy thành lập vào tháng 12 năm Giáp Ngọ, tức là tháng 1 năm 1835. Bởi vì, chỉ để năm 1835 thì tính ngược lại lại khác năm Âm Lịch, năm trị vì của vua Minh Mạng. Tháng 12 Âm lịch cũng gần gần với tháng 1 Tây Lịch, cho nên, khi chú thích như vậy có thể sẽ đúng hơn vì gần trùng khớp thời gian hơn.
Có thể sự thành lập Hương Thủy không quan trọng với những người khác nhưng với người dân Hương Thủy thì Hương Thủy đánh dấu sự khai sinh đơn vị hành chính mà nhiều đời người gắn bó và được ghi trong “nguyên quán” khai sinh!
 

Đình Đính- huongthuy.thuathienhue.gov.vn
Các tin khác
Xem tin theo ngày