Tháng 5 - 1947, Tiểu đoàn 18 thuộc Trung đoàn 101 vào chiến khu Phương Hải. Đồng chí Trần Quý Hai, Thường vụ Tỉnh ủy lãnh đạo các huyện phía nam Thừa Thiên phát động chiến tranh nhân dân. Phong trào quần chúng trong huyện đã bắt đầu khởi sắc. Các cơ sở chính trị của quần chúng đã phục hồi. Du kích đã hoạt động canh gác xóm làng. Nhân dân nô nức từng đoàn vận chuyển lương thực, thực phẩm lên chiến khu.
Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 18 - Nguyễn Sinh Thí, sau khi nghiên cứu toàn bộ chiến trường huyện Hương Thủy, đề nghị với anh Trần Quý Hai tổ chức một bộ phận đánh trận mở đầu ở phía nam Thừa Thiên tiêu diệt quân Pháp. Đồng chí Trần Quý Hai và đồng chí Lê Minh trao đổi vị trí đánh. Đồng chí Trần Quý Hai giao cho đồng chí Nguyễn Sinh Thí nghiên cứu một trận đánh tiêu diệt nhanh gọn, với các phương pháp quân sự thích ứng, giao đồng chí Trần Sử bảo đảm một trận địa an toàn và dùng mọi cách đưa quân địch đến địa điểm trận đánh, triệt để sơ tán nhân dân và phong tỏa vùng Tuần.
Đến giờ hiệp đồng, đồng chí Trịnh – Huyện đội trưởng bắn hàng loạt súng lục, cốt quân địch biết, dựa vào tiếng nổ mà đánh giá Việt Minh. Lý Chiêm vào đồn kêu gọi cứu viện. Quân Pháp tin cẩn Lý Chiêm, đưa quân theo Lý Chiêm đi ngay vào trận địa phục kích. Tại đèo Võ Xá, ta tiêu diệt hoàn toàn một trung đội toàn lính Pháp thiện chiến do một tên quan hai chỉ huy, bắt một tù binh Pháp là hạ sĩ quan tên Turelier và tên thông ngôn, thu toàn bộ vũ khí. 8 giờ sau, quân tiếp viện Pháp theo sông Hương và đường bộ đến chỉ thu xác chết.
Đây là trận đánh kết hợp giữa quân sự và chính trị, đã phát huy tác dụng của chiến tranh nhân dân. Quân Pháp không tin tưởng khi sử dụng ngụy quyền. Một hệ thống ngụy quyền ở Cư Chánh tan rã, chạy trốn vì Pháp nghi ngờ.
Chiến thắng Võ Xá đã thu hẹp các hoạt động càn quét của Pháp và đẩy mạnh phong trào kháng chiến của các huyện phía nam Thừa Thiên. Đánh trận Võ Xá, ta tiêu diệt gần hết lực lượng quân pháp đóng ở đồn Tuần. Đoàn quyết tử quân của Huế cùng với quyết tử quân Hương Thủy bám lấy mở đường vào Huế.
Để mở rộng tầm bảo vệ chiến khu, đồng chí Thân Trọng Một, Phạm Công Lan phối hợp với với đồng chí Hiến (Xạ Hiến ) - chủ tịch xã Hương Thọ chỉ huy quyết tử quân Hương Thủy, du kích và nhân dân đánh phá tan và giải tán đồn hương vệ ác ôn Buồng Tằm, giải phóng xã Hương Thọ. Một vùng rộng lớn thuộc tả ngạn sông Hương, chạy về nhà thờ Thần Phù thuộc vùng du kích ta làm chủ. Ta làm chủ hoàn toàn con đường liên lạc Bắc – Nam đi qua Dương Hòa, mở ra một vành đai bảo vệ từ Le Le trở lên điện Hòn Chén. Tạo ra một tiền đề to lớn để năm sau xây dựng chiến khu Dương Hòa – chiến khu của các trục đường giao thông, chiến khu trung tâm của tỉnh, gần thành phố Huế suốt 8 năm kháng chiến chống Pháp. Các cuộc diễn tập quân sự, những tiếng súng bắn bia âm vang vào thành phố Huế. Từ đây ta làm chủ một vùng từ Dương Hòa, Lương Miêu đến chiến khu Phương Hải, đến đồng bằng Phú Vang, đến Nong Truồi – Phú Lộc.
Khắp nơi trong huyện đánh du kích đạt những thắng lợi trọn vẹn, nhiều hình thức chiến đấu sáng tạo của nhân dân. Công tác địch vận phát triển. Cơ sở nội tuyến của đồn Thanh Thủy Chánh làm binh biến, giết ác ôn mang súng về với kháng chiến, 12 lính bảo an ở Cầu Vực bỏ đồn về với nhân dân, từng người mang theo đủ súng ống và trang bị. Bộ đội địa phương huyện cùng với 3 tổ du kích của Thanh Thủy Thượng phục kích ở cây cầu số 4 đường quốc lộ I tiêu diệt cả một trung đội ác ôn, mở đầu phối hợp với công tác phá tề theo chỉ thị của Ban thường vụ Trung ương Đảng ngày 14 - 11 - 1947.
Từ Đông Xuân năm 1947 – 1948, trước sự thất bại trên chiến trường toàn quốc, cũng như trên chiến trường Bình Trị Thiên, buộc Pháp phải thay đổi chiến lược đánh mạnh, đánh mau, dồn mọi nổ lực quân sự giải quyết chiến tranh chớp nhoáng, chuyển sang chiến lược đánh lâu dài với chính sách “lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”, “dùng người Việt đánh người Việt”. Địch ra sức phục hồi lại chế độ quan lại thối nát, tái lập chế độ bảo hộ như cũ, tái lập chế độ quân chủ bù nhìn Việt Nam. Tháng 4 - 1948, Bảo Đại về nước làm Quốc Trưởng, Phan Văn Giáo được Bảo Đại cho làm Thủ Hiến Trung phần. Quân Pháp cho Giáo mang lon tướng, thành lập đạo quân người Việt Nam trong cuộc hành quân tái chiếm thôn quê.
Hết năm 1948, phong trào kháng chiến trong huyện Hương Thủy đã phát triển lên một bước. Cơ sở quần chúng được phục hồi. Thế quân sự của ta từ phòng ngự rút lui với thành công trong phá tề, trong trận Võ Xá – du kích chiến tranh phát triển, buộc địch co cụm lại ta chuyển sang thế cầm cự tích cực. Địch thay đổi chiến thuật, ráo riết củng cố vùng chiếm đóng, ra sức củng cố ngụy quyền cơ sở, bắt thanh niên đi lính để phát triển ngụy quân.
Địch ra sức càn quét, đánh bật lực lượng kháng chiến ta ra khỏi vùng du kích, nhưng chúng bị thất bại. Sức mạnh của chiến tranh du kích được xây dựng lên trong toàn huyện vẫn không ngừng phát triển.